Gezocht: legendarisch scoutsspel

Dat ene sluipspel als kapoen waarna je echt apetrots was, omdat jullie allemaal samen de onzichtbare bostrollen wisten te foppen. Het blaaspijpspel met de jonggivers waar het ridderfort urenlang op leven en dood verdedigd werd. Of het stadsspel met de jins waarbij jullie een voortvluchtige dief stiekem achtervolgden op de metro... Nu je zelf leiding bent, vraag je je misschien af: hoe doe je dat, zo’n legendarisch spel in elkaar steken?

Geen eenvoudige vraag. Elk spel bestaat namelijk uit veel verschillende elementen die op elkaar inwerken. Sommige daarvan - zoals een grondige voorbereiding en heldere speluitleg - hebben jullie als leidingsploeg al beter in de hand dan andere. Givers met een ochtendhumeur of onverwacht stormweer daarentegen… Vaak is er ook een vleugje geluk nodig waardoor alle verschillende elementen mooi als puzzelstukjes in elkaar vallen. Gelukkig bestaan er tien manieren om dat geluk een handje te helpen.

1. Goed voorbereid = helft van het succes

Soms loopt je spel in de soep omdat niet alles van A tot Z uitgedacht werd. Heeft iedereen van de leiding alle fases van het spel begrepen? Geeft iedereen dezelfde uitleg aan de leden? Ligt al het spelmateriaal klaar per team? Hebben jullie ook nagedacht over hoe je de teams gaat verdelen? Voorziet iemand drinkwater, vieruurtjes en zonnecrème?

Tip: stel jezelf de volgende vragen: wat kan fout lopen? Wat zijn we aan het vergeten?

2. Zet de normale gang van zaken op z’n kop

Een scoutsactiviteit maak je bijzonder wanneer je je leden verrast. De kapoenen mogen voor ‘n keertje wel snuisteren in de keuken en de leidingshoek (die normaal strikt verboden terrein zijn). De jonggivers zijn voor leiding voor een dag en bedenken samen een spel voor de groep. De givers komen aan op het terrein, maar de leiding is nergens te bespeuren. Na een tijdje zoeken vinden ze een videoboodschap in de toiletten waarop ze zien hoe de leiding ontvoerd wordt door een maffiabende. Op het einde van de video krijgen ze de eerste opdracht voor hun vrijlating. Spannend!

3. Betrek personen die de leden nog niet kennen

Als leiding val je soms makkelijk door de mand tijdens toneeltjes. Zelfs van top tot teen verkleed. Onbekenden kunnen de inkleding van een spel zo transformeren dat het levensecht lijkt. Een fierier komt voor één dag de boze boswachter spelen op kamp en vormt zo de ideale tegenstander in een sluipspel. De welpen moeten stiekem de gesprekken van de foerageploeg afluisteren om hints te krijgen over de locatie van de piratenschat. De treinconducteur zit mee in het maffiacomplot en geeft de geheime code pas vrij wanneer de givers een lied met bijhorende danspasjes kunnen opvoeren.

4. Geef de leden een belangrijke reden om mee te spelen

Met een aantrekkelijk speldoel zal je zien dat je leden spontaan actief meespelen, en niet alleen ‘omdat het nu eenmaal moet’. Maak de uitkomst van het spel echt motiverend. Als ze winnen, mogen de welpen een uur langer opblijven dan normaal of wast de leiding eens af. De slaapzakken, matjes en het avondmaal van de jonggivers zijn gestolen door een boze buurman. Ze kunnen die alleen maar terugverdienen wanneer ze de één-tegen-allenopdrachten volbrengen.

5. Geef leden een zetje uit hun comfortzone

Je hoorde misschien al van het comfort-stretch-paniekmodel. Dit eenvoudige model vertelt ons dat je het meeste plezier beleeft en bijleert wanneer je uitgedaagd wordt net buiten je comfortzone  (= stretchen). Samen met welpen een ladder sjorren om de beek mee over te steken zal voor de meesten erg spannend zijn. Als ze even aarzelen en dan toch naar de overkant klimmen, is de euforie daarna eens zo groot! Let wel op dat je je activiteit niet te uitdagend maakt, anders riskeer je in de paniekzone te belanden. Dan slaat het spel om in een stressvolle en soms zelfs traumatiserende ervaring. De grenzen van comfort-stretch-paniek liggen voor alle leden – en leiding! – anders. De ene welp klautert op 1-2-3 over de gesjorde brug, maar vindt het dan weer erg spannend om voor de ogen van iedereen een toneeltje op te voeren. Een geslaagde scoutsactiviteit is er eentje die iedereen net voldoende prikkelt om hun talenten te verruimen, zonder dat het overweldigend wordt.

6. Denk bewust na over jullie rol als leiding tijdens de activiteit

Als leiding heb je flink wat invloed op hoe leden de activiteit ervaren. Het spel kort uitleggen en vervolgens met de leidingsploeg aan de zijlijn staan kletsen, zal al gauw leiden tot verveelde welpen. Sluit je als leiding aan bij de verschillende teams om zo de competitieve sfeer te versterken! Of misschien laat je alle leden juist samenwerken tegen de leiding? Jezelf 150 procent smijten, vergroot de kans dat leden helemaal op zullen gaan in het spel.

PS: dit mag gerust helemaal over the top zijn. Overdrijven werkt echt.

7. Vraag naar de mening van je leden

Hoe beleven je leden de activiteit? Wat vinden ze leuk of stom aan het spel? Zouden ze het spel nog eens willen spelen op het volgende weekend of kamp? Hebben ze ideeën om het spel nog beter te maken? Je zal versteld staan van hun eigen knotsgekke ideeën om een spel te pimpen!

TIP: Laat iedereen achteraf een emoji kiezen die uitdrukt wat ze van het spel vonden, met eventueel een kleine toelichting. Zo spelen jullie de volgende keer nog beter in op wat je leden geweldig vinden.

8. Durf af en toe af te wijken van je plan

Door in te pikken op de impulsen van je leden ontstaan soms de beste scoutsactiviteiten. Zonder enige planning. Is het echt nodig om dat sluipspel in het bos te spelen wanneer alle givers lekker knus bij elkaar zitten, ideaal om slaapzakspelletjes te spelen? En misschien kan je de route van de speurtocht wat aanpassen wanneer de kapoenen een echte bosnimf hebben zien zweven tussen de bomen? Wanneer je aandacht hebt voor de inbreng van de leden, voelen ze zich extra betrokken. Alvorens je bruusk het roer omgooit, tast je best even af wat de sfeer van je groep is op dat moment. Check ook bij je medeleiding of iedereen akkoord is dat jullie afwijken van jullie voorbereiding.

9. Prikkel ook buiten de scoutsuren

Zoek naar manieren om je leden ook door de week te betrekken, zodat ze extra uitkijken naar het weekend. Op woensdagavond vinden alle welpen een raadsel in hun brievenbus, dat ze moeten oplossen voor de volgende vergadering. Een mysterieuze Professor V.X. is plots toegevoegd aan de whatsappgroep van de jins. Hij post dagenlang vreemde Russische berichten die ze moeten vertalen om de locatie van het herfstweekend te weten te komen. De groepsleidingsploeg werkt een levensecht cluedospel uit dat leiding doorheen de week speelt. Als ze erin slagen de moord op te lossen, trakteert de leiding die zaterdag met frietjes.

10. Een goed spel is een totaalbeleving

Vaak zijn de beste spelen die tijdens dewelke je even vergeet dat jullie aan het spelen zijn. Dit kunnen jullie doen door alles rond het spel ook in te kleden. Tot het levensecht is. Gekke verkleedkledij en schmink, een hele dag praten met een raar accent, gifgroene puree eten als middagmaal… Probeer langzaam de spanning op te bouwen. Langzamerhand gaan je leden er écht in geloven.

Tekst: Thiel Soete en Brecht Van der Schueren

Foto: Lotte Eilers