Kompasfouten
Oriëntatie op kompas is maar zo betrouwbaar als waarneming kan zijn. En omdat we de gewoonte hebben om bij nacht en ontij een kompas af te lezen, wordt die waarneming sterk beïnvloed door duisternis, regen en uitputtingsverschijnselen. Naast deze fouten zijn er nog drie andere mogelijke oorzaken van een foute aflezing.
Het verschil tussen magnetisch en geografisch noorden
Het kompas richt zich naar het magnetisch noorden. Dat ligt op dit moment in Noord-Canada en staat vanuit België gezien iets ten westen van het geografische noorden. Op de stafkaart kan je deze ‘regelmatige’ fout altijd terugvinden. Denk er wel aan dat de magnetische noordpool eeuwig op reis is rondom de geografische noordpool. Dat gebeurt onder invloed van allerlei processen in en op de aarde: bewegingen in de aardkern, wisselend gewicht van de poolijskappen …. Hierdoor is de magnetische declinatie (afwijking) niet vast. Ze is wel voorspelbaar.
Om de magnetische declinatie te kennen, moet je ook rekening houden met de tijd.
De omgevingsfout
De invloed van het aardmagnetisch veld en dus de nauwkeurigheid van de kompasaflezing kan beïnvloed worden door plaatselijke factoren, zoals metalen voorwerpen (een bijl, een mes, een auto), hoogspanningskabels …
Blijf dus uit de buurt van zichtbaar storende invloeden: draag geen bijl als je op kompas loopt, leg een kompas nooit op een auto of op een metalen tafel en blijf uit de buurt van hoogspanningskabels! Houd echter ook altijd rekening met onzichtbare invloeden zoals ondergrondse kabels, tunnels en dergelijke. Vertrouw nooit op één enkele meting maar voer meerdere metingen uit.
De kompasfout
Net zoals ieder toestel kan ook een kompas een mechanische fout, eigen aan het toestel, hebben: de kompasnaald kan gebogen zijn, er kan een scherfje metaal aan het kompashuis hangen waardoor je een magnetische invloed met je meedraagt, de pen waarop je kompastafel draait kan teveel wrijving geven … Enfin, te veel om op te noemen.
Besluit
Hieruit besluiten dat kompassen volstrekt waardeloze prullen zijn, die ons onbetrouwbare aanwijzingen geven ten opzichte van een constant veranderend vast punt, is onzin. Neem wel iedere gelegenheid te baat om je kompasfout te leren kennen. Meten is nog altijd weten en wat je weet kan je gebruiken!
Ben je geholpen met deze info?