Netflix docu over misbruik bij scouts in Amerika: onaanvaardbaar en onvergelijkbaar

Scouts en Gidsen Vlaanderen reageert met afschuw en bezorgdheid n.a.v. een documentaire over misbruik bij scouts in de VS maar vereenzelvigt zich niet met Boy Scouts of America. Integriteit is essentieel en een prioriteit binnen de jeugdbeweging. Scouting en jeugdwerk in ons land zijn structureel niet vergelijkbaar met situaties zoals die in de docu worden aangekaart. 

De documentaire ‘Scout’s Honor: The Secret Files of the Boy Scouts of America’ die vanaf 6 september op Netflix te zien is, belicht een aanzienlijk aantal gevallen van seksueel misbruik binnen de scoutsbeweging in de VS, en hoe deze organisatie in Amerika met die meldingen omging. Scouts en Gidsen Vlaanderen drukte in 2020, wanneer dit dossier over de Boy Scouts of America (BSA) bekend werd, zowel verontwaardiging als bezorgdheid uit over de inhoud en omvang ervan. Inmiddels hopen we dat de toen ingezette procedure leidt tot erkenning en herstel voor iedereen die werd gekwetst, tot een gehele schadevergoeding van alle slachtoffers en tot een gepaste aanpak met nodige beschermingsmaatregelen binnen hun organisatie. Gebaseerd op berichtgeving vanuit onze koepel van de wereldorganisatie van scouting, zou binnen BSA ondertussen een stevig gewijzigd beleid borg moeten staan voor veiligheid van hun leden. 

Als nationale leiding van Scouts en Gidsen Vlaanderen laten we het aan de Amerikaanse federatie om hierop verder te reageren; Scouts en Gidsen Vlaanderen is mede lid van de World Organization of the Scout Movement, maar staat als vereniging helemaal los van de werking en de scoutsbeweging in de VS. Historisch, inhoudelijk en methodisch verschilt Amerikaanse scouting ook sterk met onze werking in Vlaanderen. In ons land groeien jonge mensen bijvoorbeeld vanuit het vertrouwde sociale weefsel van hun plaatselijke groep door als leiding in die eigen groep. Om dan gedurende enkele jaren samen een leidingsploeg te vormen, daarmee nauw aansluitend op onze jeugdcultuur. Deze formule met begeleiding door en voor jonge mensen, blijkt een succesvol concept maar belet niet dat integriteit binnen de jeugdbeweging blijvend aandacht verdient met effectieve acties en permanente inzet.

Daarom zet Scouts en Gidsen Vlaanderen met bijzondere aandacht in op emotionele en fysieke veiligheid van kinderen en jongeren, op alle niveaus van de vereniging. Deze zorg wordt fundamenteel gedeeld bij alle scoutsassociaties in België.  Bij het integriteitsbeleid dat wordt afgestemd binnen het gehele Vlaamse jeugdwerk, worden leiding en leden ondersteund om gepast en fijngevoelig met elkaar om te gaan. Dat beleid werkt op drie niveaus: kwaliteit, preventie en reactie. Onze pedagogische staf neemt daarbij elk signaal en iedere vorm van grensoverschrijdend gedrag ernstig. Zo voorzien we aanspreekpunten, opvolging, bijsturing of doorverwijzing waar nodig om een veilige op opvoedende omgeving te creëren. Zo is er aanbod en vorming om ook onze leiding, zowel lokaal als regionaal, te ondersteunen bij het begeleiden van kinderen en jongeren, en te leren kwetsbare situaties juist in te schatten. We doen dat in samenwerking met partners in onze sector die expertise, inzichten en ontwikkelingen rond deze materie delen.

Daarmee omkaderen we leden, leiding en ouders om het spel van scouting - samen op verkenning - zo veilig mogelijk te spelen. Geen enkele maatregel kan waterdicht garanderen dat fout gedrag wordt uitgesloten. We kunnen enkel zorgen dat we als organisatie maximaal blijven inzetten op transparantie, kanalen en instrumenten om op gepaste wijze om te gaan met integriteitsschendingen van welke aard dan ook: in een omgeving zoals scouting, waar intens en avontuurlijk samen wordt gespeeld en geleefd, gebeuren ontzettend veel mooie dingen, maar zijn ook pijnlijke ervaringen niet uit te sluiten. Het is dan aan ons om hiervoor antennes te installeren en leiding handvaten te geven om kwaliteitsvol, preventief en gepast daarop in te spelen.  In vele gevallen komen via de vertrouwensrelaties met leden, leiding of ouders, ook verontrustende signalen binnen vanuit een context buiten de jeugdbeweging; bijvoorbeeld over moeilijke thuissituaties, pesten of mentaal welzijn. Hoe pijnlijk ook, deze meldingen geven ons de gelegenheid om hier een steeds juister ondersteuning in beweging te kunnen brengen. We willen hier absoluut erkentelijk zijn naar onze leiding vandaag in Vlaanderen en Brussel die, samen zoekend en toch voorgaand, een betekenisvolle rol spelen om te waken over een veilige omgeving waar men samen jong mag zijn.

Twee voorbeelden van producten die we aanreiken om groepen op weg te helpen:

•  “NESTkreten” is een tool die Scouts en Gidsen Vlaanderen aanreikt om in groepen een veilig basisklimaat uit te bouwen. Hier wordt stil gestaan bij risicofactoren die kunnen schuilen in uitdagende activiteiten of rituelen, waarrond bijvoorbeeld geheimhouding of angst bijvoorbeeld niet thuishoren. Een checklist helpt verandering of preventie op dit terrein uit te zetten.
• "Oké?!” is een speelse methodiek opgezet in samenwerking met Pimento om met jongeren seksueel grensoverschrijdende situatie te leren inschatten en bespreekbaar te maken.

Heb je als lid, ouder of leiding vragen of zorgen over gevoelige omstandigheden in je groep, dan kan je in de eerste plaats terecht bij tak- en groepsleiding, bij een verantwoordelijke van jullie gouw of district of bij een AANSPREEKPUNT INTEGRITEIT van de nationale leiding waar elke klacht of verontrustend verhaal vertrouwelijk wordt opgevolgd.