Mijn scoutsgroep en de vzw

leiders en leidsters rond de tafel, in vergadering. Op tafel een opengeklapte laptop met op het scherm de grote KOS-quiz.

Veel scoutsgroepen hebben een vzw. Maar wat is een vzw? Misschien denken jullie eraan om een vzw op te richten. Of vragen jullie je af waarom jullie vzw opgericht is. Ontdek de voor- en nadelen van een vzw.

Wat is een vzw?

Een vzw is een vereniging zonder winstoogmerk. Een vzw heeft wel een eigen rechtspersoonlijkheid. De vzw kan wel contracten afsluiten, bezittingen beheren en schulden hebben in naam van de vereniging. Loopt er iets mis, dan is de vzw in eerste instantie verantwoordelijk.

Een scouts- en gidsengroep is altijd een feitelijke vereniging. Een feitelijke vereniging heeft geen rechtspersoonlijkheid. Dat betekent dat je geen contract kan ondertekenen als scoutsgroep, maar dat altijd in je eigen naam doet. Wanneer je een kampplaats of fuifzaal huurt, doe je dat als (groeps)leiding dus in je eigen naam. Moest er iets mislopen, dan ben jij aansprakelijk.

	Feitelijke vereniging	vzw
Kan een huurcontract afsluiten	Ja, op naam van de groepsleiding	Ja, op naam van de vzw
Kan een erfpachtovereenkomst afsluiten	Nee	Ja
Kan Vlaamse financiële ondersteuning aanvragen (bijvoorbeeld voor verbouwingen aan het lokaal)	Vaak niet	Vaak wel
Je lokaal meer dan 60 dagen per jaar verhuren	Nee (of toch zeker niet wenselijk)	Ja
Bestuurders zijn juridisch beschermd	Nee, groepsleiding is hoofdelijk aansprakelijk*	Ja, wanneer je niets onwettelijk doet (fraude...)

Handig, die vzw!

Willen jullie een lokaal (ver)bouwen? Kopen jullie duur materiaal aan (vanaf 20.000 euro)? Organiseren jullie vaak grote evenementen of verhuren jullie jullie scoutslokaal meer dan 60 dagen per jaar? Dan is het een goed idee om een vzw op te richten. Er gelden dan andere regels voor uitbaters van jeugdverblijven. Meer hierover kan je hier vinden.

Let op!

Weet wel dat een vzw oprichten extra papierwerk, plichten en kosten betekent. Ontdek hier de vzw-regels.

Een vzw kan zinvol zijn voor de praktische en financiële kant van jullie werking. Maar de vzw kan geen beslissingen nemen over jullie pedagogische werking. De groepsraad is verantwoordelijk voor de activiteiten, kampen, werkingsgeld en leidingsverdeling. De verantwoordelijke of leden van de vzw kunnen deelnemen aan de groepsraad maar hebben geen stemrecht.

Verklarende woordenlijst

Vereniging zonder winstoogmerk (vzw)	Een vereniging zonder winstoogmerk (vzw) is een groep natuurlijke personen of rechtspersonen die een belangeloos doel nastreven. De vzw zelf mag (beperkte) winst maken, maar mag deze niet uitkeren aan de bestuursleden. Winst maken is ook geen doel van de organisatie.
Rechtspersoonlijkheid	Als je vereniging een rechtspersoon is (vzw), is het handelingsbekwaam. Dat betekent dat het besluiten mag nemen, schulden kan hebben en overeenkomsten kan sluiten.
Feitelijke vereniging	Een feitelijke vereniging heeft geen rechtspersoonlijkheid. Ze heeft geen afgescheiden vermogen en kan in principe niet afzonderlijk optreden. Individuele leden van de vereniging verbinden zich persoonlijk, waardoor ze persoonlijk aansprakelijk gesteld kunnen worden.
Natuurlijk persoon	Een persoon dat in juridische zin drager van rechten en verplichtingen is. Een ‘niet officiële vereniging’ van personen (zoals een feitelijke vereniging) is ook een natuurlijke persoon met de groepsleiding als ‘hoofdelijk aansprakelijk').
Hoofdelijke aansprakelijkheid	Hoofdelijk aansprakelijk zijn, betekent dat een gezamenlijk schuldenaar de gehele schuld moet voldoen als de schuldeiser dit vraagt. In een feitelijke vereniging is de groepsleiding hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden die gemaakt worden in naam van de feitelijke vereniging. Concreet: kun je een factuur als groep niet meer betalen, zal de schuldeiser kunnen eisen dat de groepsleiding deze betaalt. In een vzw is de vzw als rechtspersoon hoofdelijk aansprakelijk. Bestuurders zijn daar dus (meestal) goed beschermd tegen de persoonlijke aansprakelijkheid.