Leefwereld van kapoenen en zeehondjes

Fysieke ontwikkeling

Klimmen of rollen, boetseren of een bal vangen: de vaardigheden van kapoenen zijn vaak nog in volle ontwikkeling. Hou er als leiding rekening mee dat kapoenen soms wat trager en nog niet zo handig zijn.

Tips:

• Voorzie voor je kapoenen een veilige omgeving en laat hen weten dat je in de buurt bent om te helpen. Fiets bijvoorbeeld met kapoenen niet op de openbare weg, maar organiseer een fietsparcours op jullie eigen terrein.
• Pas je activiteiten aan de fysieke capaciteiten van je kapoenen aan. Neem bijvoorbeeld de leeftijd van je leden als richtlijn voor het aantal kilometers van een wandeltocht.

Sociale ontwikkeling

Kapoenen leven en denken nog vanuit zichzelf. Ze spelen naast elkaar en laten zich leiden door hun fantasie. Soms spelen ze samen en brengen dan hun eigen fantasie over aan de ander: ‘Jij bent nu een bandiet!’. ‘Nee, ik ben de politie!’. Door die ervaringen groeit hun interesse in andere kinderen.

Kapoenen leren zich verplaatsen in de gevoelens van anderen en ontdekken de regels van een groep. Hun ouders zijn nog de belangrijkste personen voor hen.

Ze leren stilaan het verschil tussen fantaseren en liegen. Dat betekent dat ze zich er soms niet van bewust zijn dat ze liegen.  De grens tussen fantasie en werkelijkheid is gewoon nog niet zo duidelijk.

Kapoenen hebben een eigen mening en kunnen heel eerlijk zijn. Ze kunnen moeilijk bewust input geven maar delen hun mening eerder spontaan en impulsief.

Zin in iets anders? Laat kapoenen eens zelf je activiteit bepalen. Speel in op wat je kapoenen eruit flappen. Laat je inspireren door impulswerking.

Kapoenen kunnen ook heel snel van emotie wisselen. Het ene moment zijn ze blij en het andere moment intens verdrietig. Ze leren langzaamaan om hun gevoelens onder woorden te brengen, te begrijpen  en te beheersen.

Tips:

• Stel je kapoenen gerust als ze droevig of bang zijn. Luister naar hen en zoek samen naar een oplossing.
• Geef het aan als je iets niet leuk vindt. Leg uit waarom je boos bent en maak duidelijk wanneer je boosheid over is. Kapoenen kunnen je emoties nog niet altijd inschatten.
• Help je kapoenen om hun emoties te benoemen: ‘Ik zie een traan, ben je verdrietig?’.

Kennis

Kapoenen leren op school lezen, schrijven en rekenen. Ze worden er ook gestimuleerd om logisch te redeneren en ontwikkelen hun geheugen. In de klas en in het dagelijks leven komen kapoenen in aanraking met nieuwe abstracte begrippen voor tijd en ruimte, zoals morgen, gisteren, links en rechts. Daardoor leren ze hun wereld ordenen in overzichtelijke structuren.

Tips:

• Praat zo concreet mogelijk. Zeg niet: ‘straks spelen we verstoppertje’, maar: ‘nog één keer Dikke Bertha en dan is het tijd voor verstoppertje’.
• Gebruik veel afbeeldingen en foto’s en weinig tekst. Als je cijfers gebruikt, teken er dan het juiste aantal bolletjes bij.
• Wees niet ontgoocheld als de kapoenen niet veel meer weten over een leuke vergadering van een paar weken geleden. Jonge kinderen vergeten het meeste nu eenmaal snel.

Fantasie

Kapoenen mogen er bij de scouts op los fantaseren. Fantasie is immers belangrijk. Het helpt onder meer om frustraties te verwerken, doordat je je op lastige momenten even terug kan trekken in je fantasiewereld. Zo zorgt fantasie voor je emotionele gezondheid. Fantasie heb je bovendien nodig om nieuwe dingen te ontdekken en oplossingen te bedenken.

Tips:

• Je stimuleert de fantasie bij kapoenen door open opdrachten in te bouwen in je spelen. Dan kunnen ze zelf kiezen hoe zij het invullen. Bijvoorbeeld: ‘teken een zelfbedacht voertuig’ in plaats van ‘teken een auto’.
• Gebruik verschillende thema’s om tot een knotsgek spel te komen. Hoe meer elementen je toevoegt, hoe meer je de fantasie van de kapoenen aanspreekt. Met verkleedkleren, attributen, een versierd lokaal en speciale namen maak je het verhaal zo toegankelijk mogelijk.

Nog tips nodig om in te zetten op de fantasie van je kapoenen? Laat je inspireren!

Seksualiteit en relatievorming

Jongens en meisjes spelen gemakkelijk met elkaar. Ze delen zonder problemen een slaapruimte en grijpen elkaar spontaan vast om te rollen in het gras.

Jonge kinderen worden verliefd, vormen koppeltjes en geven soms een zoen op of naast de mond, en daar is niets mis mee.

Tips:

• Reageer rustig als kapoenen komen vertellen dat ze een koppeltje zijn. Kapoenenliefde is best serieus.
• Hou rekening met de gevoeligheden van elk kind: de ene kapoen begrijpt een plagerij, de andere niet.
• Word niet boos wanneer kapoenen seksueel getinte woorden gebruiken of uitbeelden. Maar vraag rustig wat ze aan het doen zijn en geef vooral de boodschap dat obscene woorden voor niemand interessant zijn.
• Verwijt een kapoen niet dat hij of zij nog weinig besef heeft over hoe het lichaam bijvoorbeeld in elkaar zit. Als kapoenen je dringend iets willen vragen, slaan ze je soms in het kruis omdat dat voor hen nu eenmaal een gemakkelijke hoogte is om je aan te tikken. Help de kapoenen dan om grenzen te stellen. Leg uit dat bepaalde plaatsen gevoelig zijn en dat ze daar beter niet aankomen.