De titoredactie: fake or not?

Tijdens deze Chironamiddag vormen de tito’s de redactie van de plaatselijke krant. Hier vertellen ze alles over hun doldwaze avonturen in de Chiro. Maar af en toe maakt de redactie zich eens schuldig aan overdrijvingen, framing en fake news.

Uit Dubbelpunt maart 2023

In het kort

Vandaag proberen de tito’s zoveel mogelijk nieuws te verzamelen. Op het einde van de dag hebben de tito’s een krant vol machtige waarheden en grote (of minder grote) roddels. Maar dan begint de echte uitdaging: geloven hun vrienden en familie wat er in de krant staat of vallen ze door de mand?

Tijdens dit spel ontdekken de tito’s hoe makkelijk het is om fake news te verspreiden.

Materiaal

• Creativiteit en durf

Als je voor een krant in fysieke vorm gaat:

• Kranten
• Tijdschriften
• Scharen
• Lijm/plakband
• Papier
• Printer (kan ook achteraf)
• Fototoestel (of smartphone)

Als je voor een online krant gaat:

• Laptop die de leden mogen gebruiken
• Voldoende smartphones

Voorbereiding

Ga je voor een krant in fysieke vorm? Verzamel dan veel oude kranten en tijdschriften. Daarvan kunnen de tito’s met knipsels hun eigen krantje maken.

Ga je voor een online krant? Maak dan al een kanaal aan (bv. Instagrampagina) of vraag of jullie die van jullie Chirogroep mogen gebruiken.

Bedenk vervolgens met jullie tito’s enkele rubrieken die in jullie krantje aan bod zullen komen. Doe dat minstens een week op voorhand zodat ze de activiteiten kunnen plannen en dingen die onmogelijk lijken toch kunnen realiseren.

Tip: Je kan dit spel ook als rodedraadspel doen of als afsluitende activiteit als je op weekend gaat.

Spelverloop

De tito’s worden een echte nieuwsredactie. Ze bedenken allerlei nieuwsfeiten die wel of helemaal niet haalbaar zijn. Als ze haalbaar zijn, dan worden de nieuwsfeiten uitgevoerd. Als ze niet haalbaar zijn, dan kunnen de tito’s fake news maken. Zorg er dan voor dat ook die artikels geloofwaardig overkomen.

De krant hoeft niet alleen over de Chironamiddag te gaan en kan ook feiten bevatten over andere dingen die ze dat weekend of in de week ervoor deden. Gingen ze bijvoorbeeld met de Chirovrienden naar een evenement in de buurt of waren ze aanwezig op een eetfestijn? Alles kan en mag.

Enkele voorbeelden van onderwerpen waar artikels rond kunnen draaien en die al dan niet uitgevoerd kunnen worden:

• “De burgemeester op TikTok”. De tito’s maakten dit weekend een TikTok met de burgemeester. In een mum van tijd hadden ze 5000 views.
• “Pittige pasta”. Hannes en Youssef gingen dit weekend eten op het eetfestijn van Chiro XL. Ze glipten de keuken binnen en kapten een busje tabasco in de spaghettisaus. Het pastafestijn werd heel erg pittig.
• “Tito’s zijn echte waaghalzen”. Zondag omstreeks 15 uur was er veel commotie op het Chiroplein. De tito’s waren op het dak van de Chirolokalen gekropen en vormden daar een piramide. Menige speelclubber was in paniek omdat het zo gevaarlijk was.

Vul de rubrieken in met nieuws dat past bij jullie titogroep zodat ook het fake news geloofwaardig zal overkomen. Maar probeer ook outside the box te denken en doe dingen waarvan je omgeving zal denken dat jullie titogroep dat niet gedaan heeft. Op die manier probeer je al meteen je lezers op een dwaalspoor te brengen.

Krantje in fysieke vorm

Tijdens het maken van hun krantje halen de tito’s heel wat knipsels uit andere kranten en tijdschriften. Ze kunnen ook foto’s maken en in scene zetten die je dan kan printen. Dat kan ter plekke of achteraf thuis.

Krantje online

Laat de tito’s op de laptop foto’s bewerken om bewijsmateriaal te genereren. Daarvoor kan je gratis fotobewerkingssoftware gebruiken, zoals Photopea.

De leiding vormt een kritische eindredactie. Daag de tito’s uit. Wat maakt volgens hen een artikel geloofwaardig? Hoe kunnen ze een halve waarheid verkopen als de realiteit?

Einde van het spel

Krantje in fysieke vorm

Leg de rubrieken samen tot een geheel. Het krantje is nu klaar. Maak voor elke tito een kopie van het krantje om mee naar huis te nemen of digitaliseer het door het in te scannen of er foto’s van te maken. Stuur het op die manier naar alle tito’s.

Krantje online

Post de artikels een voor een. Laat de tito’s ze ook delen op hun eigen sociale media.

Nu is het aan de tito’s om deze week uit te zoeken wat hun omgeving uit het krantje gelooft en wat niet. Is het gelukt om fake news te verspreiden? Laat hen via hun eigen sociale media polsen naar hoe geloofwaardig dingen overkomen.

Reflecteer aan het einde van de dag al eens wat de tito’s zelf denken over fake news. Kom de volgende week nog eens terug op het krantje. Hoe hebben de tito’s het ervaren om (fake) news te maken? Hoe is dat in hun omgeving onthaald? Kwamen dingen die wel of niet gebeurden geloofwaardig over? Hoe makkelijk is het eigenlijk om fake news te maken?