Nee is ook oké
Scouting da’s durven, da’s doen, da’s samen grenzen verleggen. Maar wat als de lat toch net te hoog ligt? Wat als een gids of verkenner dat nachtspel toch iets te spannend vindt of je medeleiding die bovenste sjorring niet durft te leggen? Awel, da’s helemaal oké.
TEKST: Berenice Coppens
COVERFOTO: Kaat Baeyens
Grenzen verleggen?
De scouts is de plek bij uitstek waar leden hun grenzen kunnen verleggen. Nieuwe dingen uitproberen, op verkenning gaan en durven tuimelen in het leven. Als leiding kan je dit alleen maar aanmoedigen en hen hierin begeleiden. Toch mag dit niet te ver gaan. Er is soms maar een klein verschil tussen de grens verleggen en over de grens gaan. Daarom is het belangrijk om een ruimte te creëren waar leden zich veilig genoeg voelen om ‘nee’ te zeggen wanneer ze iets niet willen doen of iets niet fijn vinden.
En leiding?
Niet enkel leden leren nieuwe dingen op de scouts. Ook als leiding leer je steeds bij. En wanneer je iets bijleert, verleg je grenzen. Wie kan je daar beter bij helpen dan je medeleiding? Het kan moeilijk zijn om aan te geven wanneer een grens voor jou overschreden wordt. Ook binnen een leidingsploeg moet er dus ruimte gemaakt worden om ‘nee’ te kunnen zeggen. Zelfs wanneer dit betekent dat je ‘nee’ zegt tegen je vrienden.
Groepsdruk
Binnen zowat elke groep bestaat er wel een vorm van groepsdruk. Van jonggidsen die elkaar opstoken om ’s nachts de vieruurtjes te stelen uit de fouragetent tot leiding die een ander uitdaagt om zo lang mogelijk wakker te blijven op kamp. Groepsdruk is overal. Daarom is het net zo dapper als iemand toch ‘nee’ durft te zeggen en zo toch de grens durft aan te geven.
Zonder woorden
Het is niet altijd eenvoudig om met woorden duidelijk te maken wanneer iets over je grens gaat. Soms is ‘stop’ zeggen een grote uitdaging. De lichaamstaal van iemand spreekt soms al boekdelen. Daarom is het belangrijk om hier als (mede-)leiding aandacht voor te hebben. Laat die voelsprieten maar werken!
Er zijn een aantal manieren om het elkaar gemakkelijker te maken om je grenzen aan te geven.
- Gebruik het comfort-stretch-paniekmodel (pagina 5).
- Vraag of iedereen het plan ziet zitten en kijk hierbij goed naar non-verbale signalen (gesloten houding, schuifelen, geen oogcontact maken…). Zie je iemand twijfelen, spreek die dan even aan, weg van de groep.
- Active reviewing: Je kan je enthousiasme of twijfels tonen door een aantal vingers op te steken. Veel vingers betekent ‘ik zie het keihard zitten’, weinig vingers betekent ‘ik zie het helemaal niet zitten’. Je kan eerst iedereen de ogen laten sluiten, zodat niemand zich zorgen hoeft te maken over groepsdruk.
Foto: Trijn Nyckees
Nee aanvaarden
‘Nee’ zeggen vraagt om moed. Veel moed. Luister hier ook naar. Wanneer iemand aangeeft dat die iets niet leuk vindt, moet je dit respecteren. Zonder gevolg. Wie ‘nee’ zegt, hoort nog steeds bij de groep en wordt geaccepteerd. Scouts en gidsen die hun grenzen aangeven en zich veilig voelen in de groep, dat kan alleen maar toegejuicht worden.
Foto: Floris van Damme
Nestkreten
Afhankelijk van de situatie is het gemakkelijk of net heel moeilijk om ‘nee’ te zeggen. Zo gaat iemand misschien sneller toegeven geen boterham me tchoco te willen eten dan een totemopdracht niet te zien zitten. Met behulp van NESTkreten (binnenkort te vinden bij je groepsleiding!) kan je als leidingsploeg bekijken welke activiteiten binnen jullie groep wel eens voor onveilige situaties kunnen zorgen en hoe je hiermee aan de slag kan.